Hà Nội không chỉ nổi tiếng là mảnh đất văn hiến, văn vật mà đó còn nơi ra đời của nhiều món mang đậm phong cách Hà thành. Không ít các nhà văn đã đưa ẩm thực thủ đô vào trong những tác phẩm của mình. Khi phụ nữ đọc muốn giới thiệu tới bạn 5 cuốn sách hay về món ngon Hà Nội.

Ảnh: Windy Phan on Pinterest, edit on Canva

Vốn là người yêu Hà Nội, tôi vẫn thường thích thú đọc những cuốn sách viết về nơi ấy. Hà Nội không chỉ đẹp bởi cảnh vật, bởi những kiến trúc ngàn năm mà đặc sắc nhất chính là ở văn hoá. Một kiểu văn hoá đượm chất Tràng An. Nhà văn Vũ Bằng viết: "Người tản cư đi tha thẩn hết cả Hà Nội 36 phố phường vào một buổi đầu thu kia, nghiệm thấy rằng: tâm tánh người Hà Nội đổi thay, phố xá, nhà cửa thay đổi, mà cái mặc của người Hà Nội cũng khác xưa, duy chỉ có một thứ không thay đổi: là cái ăn của người Hà Nội."

Có không ít nhà văn đã từng viết về ẩm thực Hà thành. Ẩm thực được nâng lên thành linh hồn của vùng đất, thành nỗi khắc khoải nhớ nhung mỗi khi người ta đi xa. Mà có khi không xa cũng nhớ.

Tôi không phải người thủ đô, không được hưởng chút gì của người Tràn An nhưng tôi yêu các món ngon Hà Nội qua những lần được đặt chân lên nơi ấy, qua những trang văn đượm tình. Tưởng như tôi có thể thấy được cái cách người ta bày biện, ngửi được cái mùi thơm phảng phất hay nếm được cái vị đặc trưng trong mỗi món ngon.

Món ngon Hà Nội

Hà Nội là kinh đô xưa và thủ đô nay nên nó là nơi tập hợp các món ăn ngon nhất nhì của nước Việt. Đặc sản từ các địa phương được mang đến đây để tiến vua, để hầu chúa nên vừa mang được nét mộc mạc lại vừa có chút gì kiểu cách.

Cuốn sách giới thiệu tinh hoa ẩm thực Hà thành không phải chỉ trong các món ăn ngày giỗ Tết mà ngay trong bữa cơm hằng ngày hoặc trên các gánh quà rong, quầy hàng sớm. Nào là đậu phụ Mơ mềm mát, tô phỏ bò nghi ngút, chả cá dai thơm lừng, canh cá rô, bánh cốm Hàng Than, bánh tôm Hồ Tây, chè lam Thạch Xá… Mỗi một món lại góp vào vẻ đẹp của ẩm thực thủ đô ngàn năm văn hiến.

Miếng ngon Hà Nội

Vũ Bằng viết nhiều về Hà Nội. Đặc biệt trong những năm tháng đi xa thủ đô. Miếng Ngon Hà Nội là bút ký được ông chỉnh sửa khi đang xa nhà mà lòng chộn rộn nhớ về các món ngon của xứ sở. Tác phẩm không chỉ là lời giới thiệu về các đặc sản của Hà Nội mà còn gói trọn tâm tình, nhớ mong, khắc khoải của văn nhân.

Mỗi món ăn đều được viết ra đầy chăm chút, tỉ mỉ. Nào là phở bò, phở gà, bánh cuốn, bánh đúc, bánh khoái, bánh Xuân Cầu, cốm Vòng, rươi, ngô rang, khoai lùi, gỏi, quà bún, chả cá, thịt cầy, tiết canh, cháo lòng, hẩu lốn. Chúng làm nên diện mạo ẩm thực Hà Nội trong lòng một người Hà Nội đang ở phương xa. Dẫu không phải Hà Nội mới có nhưng thức ấy, vị ấy, cảm giác ấy chỉ tìm được thấy ở Hà Nội mà thôi.

A đây rồi Hà Nội 7 món

A đây rồi Hà Nội 7 món là cuốn sách của nhà văn Trần Chiến. Sách ghi lại một Hà Nội trong gần ba mươi năm với nhiều biến thiên mà có thể chính người Hà Nội cũng không nhận ra. Hà Nội bình lặng đấy, lãng mạn đấy nhưng Hà Nội cũng đáng thương. Bởi theo dòng thời gian, Hà Nội đổi thay nhiều. Có những đổi thay chỉ ngấm ngầm, tí chút nhưng khi người ta nhận ra thì Hà Nội đã trở nên nhốn nháo lâu rồi. Nhà văn Trần Chiến sống từ tốn giữa một Hà Nội nhộn nhịp nên ông luôn lắng mình lại để chiêm nghiệm. Một thứ chiêm nghiệm đầy hóm hỉnh. Có một điều mà những ai sống ở Hà Nội, đặc biệt là những người được sinh ra ở Hà Nội đều mang trong mình, ấy là tình yêu thầm lặng, dằn vặt, thủy chung với nơi này.

Hà Nội tản văn - Hàng rong Phố cổ

Hà Nội nổi tiếng với những gánh hàng rong, với các quán cóc ven đường nên ẩm thực đường phố từ bao đời đã là nét văn hoá đặc trưng của thủ đô. Người Hà Nội chỉ cần ra đường là có thể sà vào được một hàng ăn ngon. Thế nên khẩu vị của họ khắt khe hơn, gu ẩm thực chừng như cũng sành hơn. Người ta sẵn sàng đi thật xa, đợi thật lâu để được thưởng thức một món ăn sao cho đáng cái sự ăn.

Cuốn tản vản của nhiều tác giả dẫn người đọc đến thưởng thức quà ngon nơi góc phố đông người. Đó là bánh rán nóng, bánh cuốn Thanh Trì, hàng cháo, hàng xôi, ngô bung, cơm nắm, tiết canh lòng lợn. Hết các món dân dã là món ăn trứ danh Hà Thành – phở. Từ quà mặn sang quà ngọt, từ phố nhỏ tới hàng rong. Các tác giả dắt người ta đi qua hết mọi cung đường, thưởng mọi món ngon của Hà Nội qua những gánh hàng rong, những mẹt, những thúng. Chúng trở thành ký ức của người Hà Nội không thể nào phai đi.

Hà Nội – Quán xá phố phường

Đây là cuốn tản văn của tác giả Uông Triều. Không chỉ viết về ẩm thực mà sách còn là những cảm nhận của nhà văn về những phố xá thân quen. Mỗi phố đều có câu chuyện lịch sử riêng được miêu tả một cách chân thực, gần gũi như vốn có. Từng con đường lại gắn bó với cuộc sống mưu sinh hối hả của con người và với những món ăn ngon của Hà thành. Thủ đô hiện lên trong vẻ đẹp mộc mạc nhất, tự nhiên không tô vẽ. Những người lao động tay chân lam lũ, những dòng người ngược xuôi, những hàng bánh, hàng bún… đều được tác giả giới thiệu với một giọng văn ôn tồn như người ngồi kể chuyện bên ấm trà nóng.

Cùng đọc những câu văn của Uông Triều để hiểu người Hà Nội yêu Hà Nội ở điều gì và yêu Hà Nội bao nhiêu: "Hồ Tây vọng lên trong tâm tưởng người Hà Nội như một nơi lưu giữ những kỉ niệm. Tôi đã từng đi xe cả một ngày quanh hồ chỉ để ngắm nhìn, quan sát cảnh vật. Một khoảng lặng mênh mang, thơ mộng và đằm sâu văn hóa. Hồ Tây là thiên nhiên hoa cỏ, là cá tôm chim trời, là cuộc sống muôn màu trong lòng thành phố có nghìn năm tuổi… Hà Nội phố nhiều, ngõ nhiều."

Người ta không cần sống ở một nơi để đem lòng yêu nơi ấy. Như tôi chẳng phải người thủ đô vẫn nuôi mãi một mối tình thơ với Hà Nội. Thế nhưng phải là người Hà Nội, hoặc giả là người sống lâu năm ở Hà Nội mới có thể đủ trải nghiệm, đủ gắn bó mà viết về Hà Nội bằng những dòng văn vừa thâm trầm vừa gắn bó. Cũng chỉ có họ mới phô bày được hết vẻ đẹp của văn hoá ẩm thực trong tâm thức người Hà thành.

Hòa Lương

Bài viết thuộc bản quyền của tác giả Hòa Lương và blog Khi phụ nữ đọc. Chúng mình hoan nghênh bạn nhấn nút chia sẻ để lan tỏa bài viết. Hoặc bạn có thể sao chép trích dẫn nhưng hãy đảm bảo dẫn nguồn đầy đủ và đặc biệt là không bỏ tên tác giả.

Bạn có thể đọc thêm Quy định Bản quyền & Cộng tác của Khi phụ nữ đọc tại đây.

Cảm ơn bạn rất nhiều!